501-951-937 / kontakt@boguslawwieczorek.pl

Prince (1958 – 2016)

Wraz ze śmiercią Prince’a wielką stratę poniosła nie tylko muzyka rozrywkowa, ale także środowiska zainteresowane własnością intelektualną. Poglądy, ale przede wszystkim faktyczne działania Prince’a, stanowiły przez okres całej jego kariery barwną ilustrację w dyskusji o prawach autorskich.

Prince z jednej strony był przeciwnikiem dyktatu wytwórni płytowych, ale z drugiej – wraz z rozwojem internetu – stawał w ostrej opozycji wobec tak internetowych gigantów, jak i pojedynczy internautów.

Przedstawiam poniżej krótki przegląd najważniejszych prawnoautorskich krucjat Prince’a:

1) Na początku lat ’90 Prince skonfliktował się z wytwórnią Warner Bros. Powody były dwa – Prince chciał nagrywać i wydawać więcej płyt, niż przewidziane kontraktem (ergo psułby rynek), jak również odzyskać kontrolę nad dotychczas nagranymi utworami, prawa do których przeszły na wytwórnię. W trakcie sporu Prince występował publicznie z napisem „niewolnik”, a wreszcie zmienił swój pseudonim na – niedający się wyrazić słowami – „symbol miłości”. Ci, którzy chcieli wypowiedzieć się na jego temat zaczęli używać sformułowania „artysta znany wcześniej jako Prince”. W 2014 roku doszło do ugody, na mocy której Prince odzyskał prawa do swojej muzyki.

2) W 2004 roku rozdawał za darmo album Musicology wszystkim, którzy przyszli na jego koncert w ramach trasy promującej album. W 2007 roku tak samo rozdawał album Planet Earth na koncertach w Londynie. Wcześniej ten sam album miał premierę jako wkładka do gazet „British Sunday”. akie postępowanie spotkało się z reakcją dystrybutorów, i tak Sony BMG odmówiło dystrybucji albumu w Wielkiej Brytanii.

3) Podejmował działania (notice-and-takedown) w celu usuwania 6-sekundowych klipów z Twittera, jeśli wykorzystywały one jego utwory.

4) Zdecydowana większość jego dyskografii nie jest dostępna w serwisach streamingowych.

5) W 2014 Prince złożył pozew przeciwko 22 internautom, żądając po 1 milionie dolarów od każdego z nich, za wklejenie na Facebooku linków umożliwiających ściągnięcie wideo z jego koncertu. Pozew został cofnięty po usunięciu linków.

6) W zeszłym roku sąd w Kaliforni oddalił roszczenia Universal Music, które dotyczyły wykorzystania utworu Prince’a w 30-sekundowym, prywatnym, wykonanym w bardzo niskiej jakości nagraniu dziecka tańczącego w jego rytm. W sprawie, która swój początek miała w 2007 roku, Prince wydał m.in. oświadczenie, że jego celem jest usunięcie z internetu wszystkich treści tworzonych przez użytkowników (’user-generated content’) z użyciem jego utworów.

Jeśli potraktować powyższe, jako formę artystycznej wypowiedzi czy happening, to z pewnością był to ważny głos w dyskusji o przyszłości praw autorskich. Głos niewygodny tak dla wielkich koncernów, jak i jego fanów. Wizja Prince’a z pewnością nie przystawała do kanonów żadnej z tych grup. Tak jak jego muzyka wykraczała poza kanony muzyki popularnej, wyznaczając jej nowe kierunki.

Czy Prince pozostawił po sobie testament, w którym określił sposób zarządzania prawami autorskimi po jego śmierci? Można się tego spodziewać. A może artysta znowu wszystkich zaskoczy i postanowił – na przekór wytwórniom – uwolnić wszystkie utwory spod praw autorskich?

Ilustracją do tego artykułu najchętniej czyniłbym „Sometimes it snows in April” z 1986, ale szanując jego wolę, załączam coś z „legalnego” źródła. „Way back home” z 2014, nagrana na podstawie nowego kontraktu z Warner Bros. I udostępniona na YouTube.

Dodaj komentarz