501-951-937 / kontakt@boguslawwieczorek.pl

Wyrok SO w Warszawie z dnia 19 lutego 2014 roku (sygn. akt II C 128/10)

Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział II Cywilny w składzie następującym:
Przewodniczący: SSO Małgorzata Sławińska Protokolant: sekr. sąd. Urszula Włodarczyk
po rozpoznaniu w dniu 7 lutego 2014 roku w Warszawie na rozprawie
sprawy z powództwa: W. R.
przeciwko:    Stowarzyszeniu    (…)    i    A. Ż. 
o ochronę dóbr osobistych i zadośćuczynienie
I.   zobowiązuje pozwane Stowarzyszenie (…) do złożenia oświadczenia w terminie 14 dni od uprawomocnienia się wyroku o treści: „Stowarzyszenie (…), właściciel wydawnictwa (…) przeprasza Panią W. R. za naruszenie jej dóbr osobistych wynikające z publikacji książki (…) A. Ż., w której bohaterce książki – postaci fikcyjnej nadano cechy pozwalające zidentyfikować W. R., a tym samym przypisać jej treści fałszywe i obraźliwe.” w dziennikach (…) oraz (…), w ramce o rozmiarze formatu A5 koloru czarnego o grubości 3 punktów typograficznych, tekst czarny na polu koloru białego wydrukowany  czcionką  Times  New  Roman  o  wielkości  28  punktów typograficznych, na stronie 3 wyżej wymienionych gazet;
II.    zobowiązuje pozwanego A. Ż. do złożenia oświadczenia w terminie 14 dni od uprawomocnienia się wyroku o treści: „A. Ż. przeprasza Panią W. R. za naruszenie jej dóbr osobistych wynikające z publikacji książki(…), w której bohaterce książki -postaci fikcyjnej nadał cechy pozwalające zidentyfikować W. R., a tym samym przypisać jej treści fałszywe i obraźliwe.” w dziennikach (…) oraz (…) w ramce o rozmiarze formatu A5 koloru czarnego o grubości 3 punktów typograficznych, tekst czarny na polu koloru białego wydrukowany czcionką Times New Roman o wielkości 28 punktów typograficznych, na stronie 3 wyżej wymienionych gazet;
III. upoważnia powódkę do opublikowania oświadczeń opisanych w pkt I oraz II
wyroku na wyłączny koszt pozwanych w (…) oraz (…) w   przypadku   niewykonania   przez   pozwanych  obowiązku określonego w pkt I i II wyroku w terminie przewidzianym;
IV. zasądza od pozwanych Stowarzyszenia (…) oraz A. Ż. solidarnie na rzecz powódki W. R. kwotę
100.000 zł (sto tysięcy złotych) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 28 września 2010 r.  do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę;
V. oddala powództwo w pozostałym zakresie; 
VI.    znosi wzajemnie koszty procesu pomiędzy stronami.
UZASADNIENIE
Pozwem z dnia 22 lutego 2010 r. W. R. wniosła o ochronę dóbr osobistych poprzez:
– zobowiązanie pozwanego Stowarzyszenia (…) do złożenia oświadczenia w terminie 14 dni od uprawomocnienia się wyroku o treści: „Stowarzyszenie (…), właściciel wydawnictwa (…) przeprasza Panią W. R. za naruszenie Jej dóbr osobistych w książce autorstwa A. Ż. pt.(…), poprzez publikację fałszywych i obraźliwych informacji na Jej temat oraz naruszenie Jej prywatności.” w dziennikach (…), (…) oraz (…) w ramce o rozmiarze formatu A5 koloru czarnego o grubości 3 punktów typograficznych, tekst czarny na polu koloru białego wydrukowany czcionką Times New Roman o wielkości 28 punktów typograficznych, na stronie 3 wyżej wymienionych gazet;
– zobowiązanie pozwanego A. Ż. do złożenia oświadczenia w terminie 14 dni od uprawomocnienia się wyroku o treści: „A. Ż. przeprasza Panią W. R. za naruszenie Jej dóbr osobistych w książce pt.(…), poprzez publikację fałszywych i obraźliwych informacji na Jej temat oraz naruszenie Jej prywatności.” w sposób i formie wskazanej powyżej;
– upoważnienie powódki do opublikowania opisanych powyżej oświadczeń na wyłączny koszt pozwanych w (…), (…) oraz (…) w przypadku niewykonania przez pozwanych ogłoszeń w terminie przewidzianym;
– zobowiązanie pozwanych do zniszczenia wszystkich egzemplarzy książki (…) autorstwa A. Ż.;
– zakazanie pozwanym rozpowszechniania książki (…) autorstwa A. Ż. w jakiejkolwiek formie;
– zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.
Ponadto powódka na podstawie art. 730 k.p.c. w zw. z art. 755 k.p.c. wniosła o zakazanie pozwanemu Stowarzyszeniu (…) rozpowszechniania książki (…) autorstwa A. Ż. w jakiejkolwiek formie, do czasu prawomocnego zakończenia postępowania w niniejszej sprawie oraz nakazanie pozwanemu Stowarzyszeniu (…) natychmiastowego wycofania z wszelkiej dystrybucji, w tym także drogą elektroniczną utworów książki (…) autorstwa A. Ż. oraz jej fragmentów. 
W uzasadnieniu powódka wskazała, iż w dniu 24 lutego 2010 r. wydana ma zostać powieść (…) autorstwa A. Ż., której Stowarzyszenie (…) jest wydawcą. Przedmiotowy utwór napisany został z perspektywy pierwszej osoby i ma charakter autobiograficzny, co znajduje potwierdzenie w ogromnej ilości faktów, wydarzeń oraz postaci zbieżnych między okolicznościami przedstawianymi przez narratora powieści oraz życiem jej autora. Znaczna część powieści poświęcona jest bohaterce kobiecej o imieniu E., która to postać wzorowana jest na osobie powódki. E. przedstawiona jest jako córka polityka i projektantki mody, wychowana w znacznej części poza granicami kraju, często przebywającą w N.i H., co pokrywa się z biografią powódki. Pozwany w książce przedstawia prawdziwe wydarzenia, które rzeczywiście miały miejsce, a których uczestniczką była powódka.
W. R. podała, iż bohaterka książkowa przedstawiana jest w najgorszym możliwym świetle. Opisywana jest, jako osoba skłócona z rodziną, postępująca w sposób całkowicie niemoralny, która seks wykorzystuje jako sposób na wspinanie się po szczeblach kariery zawodowej. W książce opisywana jest za pomocą wulgarnych określeń i zwrotów. Podniosła, iż wszyscy przedstawiciele mediów zgodnie podkreślają, iż pozwany opisał ją, a nie osobę fikcyjną. W ocenie powódki przedmiotowy utwór naruszył jej dobra osobiste w postaci prywatności, dobrego imienia oraz godności. W celu usunięcia skutków naruszenia tych dóbr powódka domagała się publikacji odpowiedniego oświadczenia oraz wycofania z obrotu oraz zniszczenia egzemplarzy książki (pozew k. 1 – 16).
Postanowieniem z dnia 25 lutego 2010 r. Sąd Okręgowy oddalił wniosek W. R. o zabezpieczenie powództwa (postanowienie k. 38-39). Na skutek zażalenia powódki Sąd Apelacyjny w Warszawie zmienił w części zaskarżone postanowienie w ten sposób,  że zabezpieczył powództwo przez zakazanie pozwanemu wydawcy Stowarzyszeniu (…) w W. rozpowszechniania, w tym wprowadzania do obrotu, książki (…) autorstwa A. Ż. do czasu prawomocnego zakończenia postępowania i oddalił zażalenie w pozostałym zakresie (postanowienie k. 79-82).
W odpowiedzi na pozew z dnia 11 sierpnia 2010 r. pozwany A. Ż. reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. 
W uzasadnieniu pozwany A. Ż. wskazał, iż powódka nie wykazała w pozwie zasadności dochodzonych roszczeń. Powieść (…) jest fikcją literacką i nie jest to powieść autobiograficzna. O autobiograficznym charakterze powieści nie przesądza fakt,  iż napisana została częściowo z perspektywy pierwszej osoby, ponieważ narratorem powieści nie jest pozwany, lecz wykreowana przez niego fikcyjna postać H.. U postaci tej można doszukać się pewnych podobieństw do osoby pozwanego, jednakże w istocie stanowi ona kompilacje wielu różnych osób, z którymi pozwany miał styczność i z których życiorysów, biografii czy zachowań zaczerpnął inspiracje do stworzenia postaci H.. W powieści tej elementy prawdy przeplatają się z fikcją, wytworem wyobraźni autora, analizą rzeczywistości i zjawisk społecznych. 
Powódka nie przedstawiła dowodów na okoliczność, że bohaterka powieści rzeczywiście uosabia powódkę (jest powódką), a tym samym powódka nie wykazała legitymacji czynnej w niniejszym postępowaniu. Pozwany podkreślił, iż postać E. jest postacią fikcyjną. Nawet jeżeli w postaci E. można doszukać się pewnych podobieństw do osoby powódki to nie oznacza, że bohaterkę powieści pozwanego można utożsamiać z osobą powódki, a jedynie, że pewne motywy z życia powódki stały się dla pozwanego inspiracją przy tworzeniu tejże fikcyjnej postaci. Kreując tę fikcyjną postać pozwany czerpał zarówno ze swoich dotychczasowych relacji z kobietami, które wywarły określony wpływ na jego życie, jak i z własnej wyobraźni oraz wiedzy o zachowaniach młodych gwiazd w świecie show-biznesu. E. jest tym samym postacią kompleksową i złożoną, której nie można utożsamiać z powódką. Pozwany wskazał, iż w powieści pojawiają się zarówno postacie fikcyjne takie jak N., Z., E. jak i postacie rzeczywiste – aktorzy czy pisarze. Te pierwsze osoby zostały wykreowane w umyśle autora na potrzeby powieści i nawet jeśli posiadają pewne cechy osób rzeczywistych to nie można powiedzieć, że nimi są. Osoby prawdziwe zostały natomiast wymienione poprzez wskazanie ich imienia, nazwiska, zawodu. 
Pozwany podniósł, iż gdyby nawet przyjąć, iż E. faktycznie w pewnym zakresie inspirowana była osobą powódki, to powódka nie wykazała, w jaki sposób narusza to jej dobra osobiste. Powódka nie sprecyzowała w jakim zakresie powieść narusza jej prywatność, która od wielu lat wystawiana jest, m.in. przez samą powódkę na widok publiczny, czy też dobre imię lub godność, w kontekście już wcześniej ukształtowanego przez powódkę wizerunku medialnego. Powódka jeszcze przed wydaniem książki zasłynęła w mediach głównie ze swoich licznych związków ze starszymi mężczyznami, a opinia publiczna informowana była na bieżąco o prywatnym życiu powódki. Pozwany potwierdził, iż napisana przez niego powieść zawiera dosadne, czy nawet wulgarne zwroty, jednakże taka była koncepcja utworu, który w złożeniu miał szokować i wzbudzać kontrowersje. Podkreślił, iż ekspresyjne słownictwo występujące w powieści odnosi się nie tylko do postaci E., lecz w takim samym stopniu do wszystkich innych postaci – rzeczywistych i fikcyjnych – występujących w powieści. W ocenie pozwanego A. Ż. powódka nie udowodniła, że naruszenie jej dóbr ma charakter obiektywny, a więc, że przedmiotowa publikacja miała jakikolwiek wpływ na jej życie osobiste lub zawodowe. Pozwany wskazał na nieproporcjonalność żądań powódki w stosunku do dokonanego naruszenia jej dóbr osobistych (odpowiedź na pozew k. 92-107).
Pismem procesowym z dnia 22 września 2010 r. powódka podtrzymała swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie i wniosła dodatkowo o zasądzenie solidarnie od pozwanych na rzecz powódki kwoty 200.000 zł z odsetkami ustawowymi od dnia doręczenia tego pisma procesowego do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Powódka wskazała, iż książka (…) ma de facto charakter autobiograficzny lub też co najmniej stanowi przykład tzw. powieści z kluczem. Tożsamość postaci H. i A. Ż. narzuca się samoistnie, ponieważ większość cech i okoliczności dotyczących postaci H. stanowi znane publicznie elementy biografii A. Ż. Podobnie z racji nagromadzenia ilości podobieństw jakie dotyczą bohaterki książki (…), a osobą powódki należy uznać, że postać E. wzorowana jest na osobie powódki i tak też publicznie została odebrana powieść (…). Powódka wskazała, iż nie wyraziła zgody – w sposób pośredni lub bezpośredni – na naruszenie jej dóbr osobistych przez pozwanego. Podała, iż nie pełni żadnych funkcji publicznych, czy społecznych, a występowanie przez nią w środkach masowego przekazu wynika ze specyfiki zawodu aktora, który wykonuje. Odnosząc się do kwestii krzywdy powódka wskazała, iż wskutek publikacji książki poniosła ciężki uszczerbek na swoim imieniu i reputacji, o czym miały świadczyć negatywne komentarze internautów, jakie zamieszczają oni pod artykułami prasowymi dotyczącymi osoby powódki oraz toczącego się procesu. Podała, iż kwota 200.000 zł zadośćuczynienia nie jest wygórowana z punktu widzenia zysków osiągniętych z publikacji przedmiotowej książki (pismo procesowe powódki k. 297-331).
W odpowiedzi na pozew z dnia 27 września 2010 r. pozwane Stowarzyszenie (…) wniosło o odrzucenie pozwu w całości i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu. W uzasadnieniu pozwane Stowarzyszenie wskazało, iż skoro W. R. w książce (…) nie występuje, to nie posiada ona prawa podmiotowego do żądania udzielania ochrony, a tym samym nie posiada legitymacji czynnej do występowania w sprawie w charakterze powódki. Utwór A. Ż. jest powieścią, zaś E. jest postacią fikcyjną i nie jest W. R., lecz jest postacią wzorowaną na jej osobie (odpowiedź na pozew k. 449-454).
Postanowieniem z dnia 1 października 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie oddalił zarzut pozwanych z art. 199 § 1 pkt 3 k.p.c. (postanowienie k. 471).
Pismem procesowym z dnia 12 maja 2011 r. pozwane Stowarzyszenie (…) wniosło o oddalenie pozwu w całości i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu. Pozwane Stowarzyszenie wskazało, iż do powieści (…), która jest dziełem literackim nie można posługiwać się próbkowaniem dla ustalenia „prawdy” lub „fałszu”, ponieważ w literaturze tego rodzaju logiczna aparatura pojęciowa w ogóle nie znajduje zastosowania. Dlatego też w dziele literackim nie może dojść do naruszenia dóbr osobistych, które polega przecież na naruszeniu prawa podmiotowego realnie istniejącej osoby, a nie postaci literackiej, a więc postaci fikcyjnej (pismo procesowe k. 627-633). 
Pismem procesowym z dnia 5 czerwca 2012 r. W. R. podtrzymała dotychczasowe stanowisko w sprawie oraz w wypadku nieuwzględnienia żądania pozwu, w którym domagała się zakazania pozwanym rozpowszechniania książki p.t. (…) autorstwa A. Ż. w jakiejkolwiek formie wniosła o nakazanie pozwanym usunięcia z książki (…) autorstwa A. Ż. oraz zakazania pozwanym rozpowszechniania w jakiejkolwiek formie wskazanych w tym piśmie fragmentów tej książki (pismo procesowe k. 765-854). 
Na rozprawie w dniu 7 lutego 2014 r. powódka poparła powództwo w taki sposób, w jaki zostało określone w pozwie i zmodyfikowane pismami z dnia 22 września 2010 r. oraz 5 czerwca 2012 r. Pozwani wnieśli o oddalenie powództwa (protokół rozprawy k. 1697-1707.)
Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:
W lutym 2010 r. została wydana książka (…), której autorem jest A. Ż. Stowarzyszenie (…) jest wydawcą tej książki (okoliczności bezsporne).
Powieść (…) – quasi dziennik, napisana jest w formie dziennych wpisów dokonanych w okresie od 27 listopada 2007 roku do 27 listopada 2008 roku zawiera bardzo wiele nawiązań biograficznych, ale występują również elementy typowe dla powieści narracyjnej jak: retrospekcje, rozbudowane refleksje nie związane z datą zapisu, dygresje oraz figura narratora – narratorów, bliskich sylwetce autora. Opisane w książce zdarzenia i okoliczności umożliwiają identyfikację narratora, jako A. Ż. I tak przykładowo można wskazać nawiązania autobiograficzne: 
-na stronie 24 książki (…) znajduje się wpis z dnia 14 XII 2007 r. o treści: (…) (dowód: zeznania pozwanego A. Ż. k. 1563-1566, transkrypcja protokołu k. 1591-1613)
– na stronach 28 i 29 książki (…) narrator opisuje swoich synów: (…) (dowód: wydruk ze strony internetowej (…) k. 1019-1024, wydruk ze strony internetowej (…) k. 1142-1145, 1283 – 1285
– na stronie 29 książki (…) znajduje się wpis z dnia 15 XII 2007 r. o treści: (…) (dowód: wydruk ze strony internetowej (…) k. 1051-1052, 
– na stronie 50 książki (…) znajduje się wpis z dnia 21 XII 2007 r. o treści: (…) (dowód: wydruk ze strony internetowej (…) k. 1142-1145).
– na stronie 53 i 54 książki (…) znajduje się wpis z dnia 22 XII 2007 r. o treści:                    (…) (dowód: wydruk ze strony internetowej (…) k. 1071-1076, wydruk ze strony internetowej (…) k. 1077-1078, zeznania pozwanego A. Ż. k. 1563-1566, transkrypcja protokołu k. 1591-1613)
– na stronie 62 i 63 książki (…) znajduje się wpis z dnia 25 XII 2007 r. o treści: (…) (dowód: wydruk ze strony internetowej (…) k. 1091-1093, wydruk ze strony internetowej (…) k. 1222)
– na stronie 63 książki (…) znajduje się wpis z dnia 25 XII 2007 r. o treści: (…) (…) (dowód: wydruk ze strony internetowej (…) k. 1142-1145, wydruk ze strony internetowej (…) k. 1087, zeznania pozwanego A. Ż. k. 1563-1566, transkrypcja protokołu k. 1591-1613)
– na stronie 80 książki (…) znajduje się wpis z dnia 29 XII 2007 r. o treści: (…) (dowód: wydruk ze strony internetowej (…) k. 1099-1102)
– na stronie 99 książki (…) znajduje się wpis z dnia 7 I 2008 r. o treści: (…).(dowód: wydruk ze strony internetowej (…) k. 1113-1115)
– na stronie 109 książki (…) znajduje się wpis z dnia 9 I 2008 r. o treści: (…) (dowód: wydruk ze strony internetowej (…) k. 1132-1138, zeznania pozwanego A. Ż. k. 1563-1566, transkrypcja protokołu k. 1591-1613).
– na stronie 161 książki (…) znajduje się wpis z dnia 26 I 2008 r. o treści: (…) (dowód: wydruk ze strony internetowej (…) k. 1142-1145). 
– na stronie 161 książki (…) znajduje się wpis z dnia 26 I 2008 r. o treści: (…) (dowód: wydruk ze strony internetowej (…) k. 1176-1178).
– na stronie 164 książki (…) znajduje się wpis z dnia 28 I 2008 r. o treści: (…) (dowód: wydruk ze strony internetowej (…) k. 1142-1145).
– na stronie 194 książki (…) znajduje się wpis z dnia 24 II 2008 r. o treści: (…) (dowód: wydruk   ze strony internetowej (…) k. 1192-1193).
– na stronie 200 książki (…) znajduje się wpis z dnia 27 II 2008 r. o treści: (…) (dowód: wydruk ze strony internetowej (…) k. 1142-1145).
– na stronie 296 książki (…) znajduje się wpis z dnia 9 V 2008 r. o treści: (…) (dowód: wydruk ze strony internetowej (…) k. 1142-1145).
Jedną z postaci występujących w książce jest E., która pozostaje w związku narratorem. Opisując E., autor nadał jej wygląd i tożsamość W. R. Ponadto, opisał zdarzenia i okoliczności, które poprzez prasę i  internet umożliwiły w sposób nie budzący wątpliwości identyfikację tych faktów z faktami z życia W. R. i tak:
– na stronie 23 książki (…) znajduje się wpis z dnia 13 XII 2007 r. o treści: (…)  (dowód: wydruk ze strony internetowej (…) k. 1033 – 1035, zeznania świadka D. R. k. 616-619, zeznania powódki W. R. k. 1697-1707).
– na stronie 23 książki (…) znajduje się wpis z dnia 14 XII 2007 r. o treści: (…)  (dowód: wydruk ze strony internetowej (…) k. 1025-1028, 1029-1032)
– na stronie 33 książki (…) znajduje się wpis z dnia 17 XII 2007 r. o treści: (…) (dowód: wydruk ze strony internetowej (…) k. 1017-1018, zeznania świadka D. R. k. 616-619, zeznania powódki W. R. k. 1697-1707)
– na stronie 38 książki (…) znajduje się wpis z dnia 18 XII 2007 r. o treści: (…) (dowód: wydruk ze strony internetowej (…) k. 1056-1057).
– na stronie 38 książki (…) znajduje się wpis z dnia 18 XII 2007 r. o treści: (…) (dowód: wydruk ze strony internetowej (…) k. 1108-1110, wydruk              ze strony internetowej (…) k. 1306 -1307, zeznania powódki W. R. k. 1697-1707).
– na stronie 45 książki (…) znajduje się wpis z dnia 20 XII 2007 r. o treści: (…) (dowód: wydruk ze strony internetowej (…) k. 1033 – 1035, zeznania powódki W. R. k. 1697-1707).
– na stronie 69 książki (…) znajduje się wpis z dnia 27 XII 2007 r. o treści: (…) (dowód: wydruk ze strony internetowej (…) k. 1292-1293)
– na stronie 77 książki (…) znajduje się wpis z dnia 29 XII 2007 r. o treści: (…) (dowód: zeznania świadka T. R. k. 602-608, zeznania powódki W. R. k. 1697-1707). 
– na stronie 67 książki (…) znajduje się wpis z dnia 26 XII 2007 r. o treści: (…) (dowód: wydruk ze strony internetowej (…) k. 1252-1258, zeznania powódki W. R. k. 1697-1707).
– na stronie 79 książki (…) znajduje się wpis z dnia 29 XII 2007 r. o treści: (…) (dowód: zeznania powódki W. R. k. 1697-1707).
– na stronie 92 książki (…) znajduje się wpis z dnia 4 I 2008 r. o treści: (…)  (dowód: wydruk ze strony internetowej (…) k. 1103, wydruk ze strony internetowej (…) k. 1216-1217, 1292-1293, wydruk ze strony internetowej (…) k. 1182-1183, wydruk ze strony internetowej (…) k. 1297-1300, wydruk ze strony internetowej (…) – kopia artykułu (…) k. 1200-1209, kopia artykułu (…) k. 1097-1099).
– na stronie 99 książki (…) znajduje się wpis z dnia 7 I 2008 r. o treści: (…) (dowód: wydruk ze strony internetowej (…) k. 1278, wydruk ze strony internetowej (…) k. 1116-1118, 1119-1120, zeznania świadka T. R. k. 602- 608, zeznania strony W. R. k. 1697-1707).
– na stronie 104 książki (…) znajduje się wpis z dnia 8 I 2008 r. o treści: (…) (dowód: wydruk ze strony internetowej (…) k. 1125, wydruk ze strony internetowej (…) k. 1126, zeznania świadka D. R. k. 616-619).
– na stronie 129 książki (…) znajduje się wpis z dnia 15 I 2008 r. o treści: (…) (dowód: wydruk ze strony internetowej (…) k. 1033 – 1035, wydruk ze strony internetowej (…) k. 1252-1259, wydruk ze strony internetowej (…) k. 1029-1031, zeznania powódki W. R. k. 1697-1707, ).
– na stronie 143 książki (…) znajduje się wpis z dnia 21 I 2008 r. o treści: (…) (dowód: wydruk ze strony internetowej (…) k. 1168). 
– na stronie 189 książki (…) znajduje się wpis z dnia 5 II 2008 r. o treści: (…) (dowód: wydruk ze strony internetowej (…) k. 1182-1183).
– na stronie 203 książki (…) znajduje się wpis z dnia 28 II 2008 r. o treści: (…) (dowód: wydruk ze strony internetowej (…) – kopia artykułu (…) k. 1200-1209, wydruk ze strony internetowej (…) k. 1210-1211, zeznania powódki W. R. k. 1697-1707).
– na stronie 244 książki (…) znajduje się wpis z dnia 23 III 2008 r. o treści: (…) (dowód: wydruk ze strony internetowej (…) k. 1116-1118).
– na stronie 276 książki (…) znajduje się wpis z dnia 20 IV 2008 r. o treści: (…) (dowód: wydruk ze strony internetowej (…) k. 1249-1250).
– na stronie 256 książki (…) znajduje się wpis z dnia 30 III 2008 r. o treści: (…) (dowód: wydruk ze strony internetowej (…) k. 1029-1032, zeznania powódki W. R. k. 1697-1707)
– na stronach 378 – 379 książki (…) znajduje się wpis z dnia 23 VI 2008 r. o treści: (…)  (dowód: wydruk ze strony internetowej (…) k. 1029-1032, zeznania powódki W. R. k. 1697-1707).
– na stronie 420 książki (…) znajduje się wpis z dnia 3 VII 2008 r. o treści: (…) (dowód: wydruk ze strony internetowej (…) k. 1029-1032, zeznania powódki W. R. k. 1697-1707).
– na stronie 434 książki (…) znajduje się wpis z dnia 31 VII 2008 r. o treści: (…) (dowód: wydruk ze strony internetowej (…) k. 1276-1277, zeznania powódki W. R. k. 1697-1707).
– na stronach 436 i 437 książki (…) znajduje się wpis z dnia 1 VIII 2008 r. o treści: (…) (dowody: wydruk ze strony internetowej (…) k. 1303-1304, 1309-1310, zeznania powódki W. R. k. 1697-1707).
– na stronie 442 książki (…) znajduje się wpis z dnia 12 VIII 2008 r. o treści: (…) (dowody: wydruk ze strony internetowej (…) k. 1029-1032, zeznania powódki W. R. k. 1697-1707).
– na stronie 451 książki (…) znajduje się wpis z dnia 24 VIII 2008 r. o treści: (…) (dowód: wydruk ze strony internetowej (…) k. 1312-1313, zeznania powódki W. R. k. 1697-1707). 
– na stronie 454 książki (…) znajduje się wpis z dnia 29 VIII 2008 r. o treści: (…) (dowód: wydruk ze strony internetowej (…) k. 1309-1310).
– na stronie 469 książki (…) znajduje się wpis z dnia 5 IX 2008 r. o treści: (…) (dowód: wydruk ze strony internetowej (…) k. 1303-1304, zeznania powódki W. R. k. 1697-1707).
– na stronie 471 książki (…) znajduje się wpis z dnia 6 IX 2008 r. o treści: (…) (dowód: wydruk ze strony internetowej (…) k. 1301-1302, zeznania powódki W. R. k. 1697-1707, zeznania świadka T. R. k. 602-608).
– na stronie 615 książki (…) znajduje się wpis z dnia 10 XI 2008 r. o treści: (…) (dowód: zeznania świadka T. R. k. 602-608, zeznania powódki W. R. k. 1697-1707).
We fragmentach dotyczących E. jest bardzo dużo autentycznych okoliczności, które odpowiadają biografii W. R., co jedynie przykładowo zostało wykazane powyżej, bowiem jest ich dużo więcej. Dodatkowo, E. opisywana jest jako początkująca, niezbyt utalentowana, młoda aktorka postępująca w sposób niemoralny i wyrachowany. Wykorzystuje ona seks jako sposób na wspinanie się po szczeblach kariery zawodowej. Autor przedstawia obraz kobiety próżnej, zepsutej, o ograniczonych horyzontach i bardzo dużym temperamencie seksualnym. Niewątpliwie, na przedstawienie E. w ten sposób wpływ miał również fakt, że autor obdarzał tę kobietę dużym, gwałtownym uczuciem, z którym nie mógł sobie poradzić, mimo dużego doświadczenia i bardzo dużej różnicy wieku między partnerami. Widząc jej wszystkie złe cechy, opisując je nadal pozostawał pod wpływem E., z czym nie mógł się pogodzić. Autor opisując E. posługuje się sformułowaniami i interpretacjami wulgarnymi i obraźliwymi:
– na stronie 34 książki (…) znajduje się fragment: (…).
– na stronie 42 książki (…) znajduje się fragment(…).
– na stronie 68 książki (…) znajduje się fragment: (…).
– na stronie 69 książki (…) znajduje się fragment: (…). 
– na stronie 76 książki (…) znajduje się fragment: (…).
– na stronie 88 książki (…) znajduje się fragment: (…).
– na stronie 90 książki (…) znajduje się fragment: (…).
– na stronie 93 książki (…) znajduje się fragment: (…).
– na stronie 100 książki (…) znajduje się fragment: (…).
– na stronie 101 książki (…) znajduje się fragment: (…).
– na stronie 141 książki (…) znajduje się fragment: (…).
– na stronie 139 książki (…) znajduje się fragment: (…).
– na stronie 149 książki (…) znajduje się fragment: (…).
– na stronie 159 książki (…) znajduje się fragment: (…).
– na stronie 196 i 197 książki (…) znajduje się fragment: (…).
– na stronie 251 książki (…) znajduje się fragment: (…).
– na stronie 367 książki (…) znajduje się fragment: (…).
– na stronie 548 książki (…) znajduje się fragment: (…)
(dowód: powołane powyżej fragmenty książki (…), zeznania powódki W. R. k. 1697-1707, zeznania świadka U. G. k. 735-747, zeznania pozwanego A. Ż. k. 1563-1566, transkrypcja protokołu k. 1591-1613)
Na stronach 409 – 410 książki (…) znajduje się fragment: (…).W. R. pisała listy do A. Ż. w których używała fragmentów przytoczonych w książce. (dowód: zeznania powódki W. R. k. 1697-1707) 
Na stronie 196 książki (…) znajduje się fragment: (…)
(dowód: zeznania powódki W. R. k. 1697-1707)
Na stronie 251 książki (…) znajduje się wpis z dnia 28 III 2008 o treści: (…)
(dowód: zeznania powódki W. R. k. 1697-1707)
Na stronie 426 książki (…) znajduje się wpis z dnia 12 VII 2008 r. o treści: (…). (dowód: zeznania powódki W. R. k. 1697-1707)
Na stronie 428 książki (…) znajduje się wpis z dnia 21 VII 2008 r. o treści: (…) (dowód: zeznania powódki W. R. k. 1697-1707)
Na stronie 432 książki (…) znajduje się wpis z dnia 30 VII o treści: (…)
(dowód: zeznania powódki W. R. k. 1697-1707, zeznania pozwanego A. Ż. k. 1563-1566, transkrypcja protokołu k. 1591-1613)
Na stronach 592-593 książki (…) znajduje się fragment: (…)
(dowód: zeznania powódki W. R. k. 1697-1707, zeznania pozwanego A. Ż. k. 1563-1566, transkrypcja protokołu k. 1591-1613)
Na okładce książki znajduje się fragment dotyczący E.: (…) (dowód: okładka książki (…))
Zdaniem powódki nie wszystkie opisy dotyczące E. są weryfikowalne i prawdziwe – cześć z nich stanowi fikcję stworzoną przez A. Ż. Czytelnikowi trudno oddzielić, że to co nieweryfikowalne może być prawdziwe, ale nie musi być prawdziwe i stanowi fikcję stworzoną przez autora książki. 
(dowód: zeznania świadka U. G. k. 735-741)
Autor ukierunkował odbiór utworu zabiegając środkami artystycznymi o to, by niewyrobiony czytelnik szukał w nim sensacji i skandalizujących plotek. A. Ż. świadomie ukierunkował recepcję swojej książki.  
(dowód: opinia biegłej G. B. k. 964-966, ustna opinia uzupełniająca biegłej G. B. k. 1455-1457)
W. R. była związana z A. Ż. Ich bliższa znajomość zakończyła się z końcem lipca 2008 r. (dowód: okoliczność bezsporna)
W. R. przez część mediów, w tym zwłaszcza w tabloidach i na portalach internetowych została zidentyfikowana jako E. Również osoby najbliższe powódce jak i ich znajomi, czy współpracownicy rozpoznały E., jako W. R. Po przeczytaniu książki (…)

[…]

A. Ż. jest reżyserem filmowym oraz pisarzem. Znakiem firmowym jego twórczości jest żywe, głębokie wykorzystywanie doświadczenia życiowego, jak również przekraczanie granic, prowokowanie, zacieranie granic między gatunkami. A. Ż. jest diagnostą współczesności, bardzo surowym, również wobec siebie samego. Jego doświadczenie życiowe jest mieszane z wyobraźnią, przetworzone, tak by stanowiło pewną ikonę, figurę, znak czasu czy zjawiska. Znakiem firmowym A. Ż. jest również jego ostry, wulgarny język. W każdym przypadku prozy A. Ż. są elementy autobiograficzne. Autor pragnął, aby książka (…) była prawdziwa i szczera i w tym celu czerpał z rzeczywistości. 
(dowód: zeznania świadka B.S. k. 662-668, zeznania świadka K. M. k. 712-715)
Część osób, które zapoznały się z książką A. Ż. nie utożsamiało W. R. z postacią E. Postać E. jest dla nich jedynie fikcyjną postacią z książki.
(dowód: zeznania świadka B.S. k. 662-668, zeznania świadka J. K. k. 689-693, zeznania świadka K. M. k. 712-715, zeznania pozwanego A. Ż. k. 1563-1566, transkrypcja protokołu k. 1591-1613)
W zamyśle A. Ż. książka (…) miała być swoistą odwrotnością zwyczajowo przyjętych dzienników. W tradycyjnym dzienniku mamy do czynienia z utożsamieniem autora z podmiotem zapisującym w nim słowa. W książce (…) chodziło o wytworzenie swego rodzaju złego alter ego. O ile w dziennikach autor stara się w korzystny sposób przedstawić siebie o tyle w książce (…) zamysł był taki, iż złe alter ego o imieniu (…) miało dążyć do swego rodzaju auto kompromitacji. A. Ż. nie zgodził się na nadanie książce (…) podtytułu (…). W jego ocenie książka (…) nie w pełni może być nazwana powieścią. Jest to raczej autopowieść, czyli powieść, która jest oparta o elementy biograficzne. A. Ż. napisał ją w formie dziennika, żeby wskazać, iż jest zakotwiczona w rzeczywistości.
(dowód: zeznania świadka J. K. k. 689-693 zeznania pozwanego A. Ż. k. 1563-1566, transkrypcja protokołu k. 1591-1613)
W wywiadzie udzielonym (…), który ukazał się w dniu 25 kwietnia 2009 r., A. Ż. nazywa T. R. handlarą, zaś D. R. eurojadem. Zadaje również pytanie retoryczne czy dziennikarz przeprowadzający wywiad wysłałby swoją dwudziestoletnią, ładną, ale nieznaną córkę samą do H. W artykule, który ukazał się w (…) w wydaniu sobotnio –niedzielnym w dniach 17-18 lipca 2010 r. A. Ż. stwierdził, iż w książce (…) nie ma słowa nieprawdy i jeżeli ktokolwiek dopatruje się w jej fabularnych postaciach zbieżności z własnym życiem, to tylko potwierdza wiarygodność książki. 
(dowód: wydruk wywiadu (…) k. 333-346, wydruk artykułu (…) zakazany k. 334)
Pozwane Stowarzyszenie (…) z tytułu wydania i sprzedaży książki (…) uzyskało zysk w wysokości 68.389,89 zł. Powieść miała łącznie nakład 9.000 egzemplarzy, z czego sprzedanych zostało 8.658 egzemplarzy. Cały nakład książki został rozdystrybuowany. Przed wydaniem książki (…) pozwane Stowarzyszenie (…) zapoznało się z treścią książki, jak również za pośrednictwem redaktora prowadzącego J. K. podjęło prace pod kątem merytorycznym, stylistycznym i artystycznym książki. Pozwane Stowarzyszenie (…) nie przeprowadziło badania czy postać E. nie narusza dóbr osobistych konkretnej osoby. Postać E. była przez pozwane Stowarzyszenie traktowana jako postać literacka, fikcyjna. Przed wydaniem książki odbyło się spotkanie przedstawicieli pozwanego Stowarzyszenia (…) z reprezentantami W. R. w sprawie wstrzymania dystrybucji książki (…). Po spotkaniu pozwane Stowarzyszenie podjęło decyzje o dystrybucji książki (…).  
(dowód: kosztorys wydawniczy k. 858-859, zeznania członka zarządu pozwanego Stowarzyszenia D. G. k. 1566, transkrypcja protokołu k. 1607-1613)
Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o powołane powyżej dokumenty, w tym wydruki ze stron internetowych znajdujące się w aktach sprawy, zeznania świadków, stron procesu oraz w niewielkim zakresie o opinię biegłej G. B. Sąd dał wiarę wymienionym wyżej dokumentom złożonym w kserokopiach, jak i wydrukom ze stron internetowych, których autentyczności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy nie kwestionowała żadna ze stron niniejszego postępowania. Dlatego też możliwym stało się oparcie na nich, jako na dowodach, o których stanowi art. 308 k.p.c. 
Sąd dał wiarę zeznaniom świadków T. R., D. R., M. R. oraz J. G. W przypadku trzech pierwszych świadków nie stały temu na przeszkodzie bardzo bliskie związki rodzinne zachodzące pomiędzy tymi świadkami a powódką. Właśnie z racji tych stosunków rodzinnych zeznania tych świadków należy ocenić jako wiarygodne, ponieważ świadkowie ci znali biografię powódki i byli w stanie udzielić informacji o jej życiu zarówno osobistym jak i zawodowym. Dodatkowo byli w stanie zaobserwować reakcję powódki mającą miejsce bezpośrednio po przeczytaniu książki (…). Świadkowie ci zeznawali w sposób nie wymuszony, swobodny. Ich zeznania korespondowały ze sobą, jak również korespondowały z wydrukami ze stron internetowych dotyczącymi życia osobistego i zawodowego powódki. Również zeznania świadka J. G. zasługiwały na wiarygodność. Świadek ten jest agentem aktorskim powódki i stąd miał wiedzę dotyczącą jej pozycji zawodowej w świecie mediów i reklamy, jak również skutku jaki odniosła publikacja książki (…) na przebieg jej dalszej kariery zawodowej.  Zeznania tego świadka korespondują w tym zakresie z zeznaniami powódki, jak również zeznaniami świadków T. i D. R. 
Sąd dał również wiarę zeznaniom świadków U. G. oraz M. Ż. Świadek U. G. w sposób przekonujący wskazała, w jaki sposób może zostać odczytane przez przeciętnego czytelnika nadanie w książce (…) okoliczności weryfikowalnych dotyczących W. R. postaci E. Zeznania zaś świadka M. Ż. zasługują na wiarygodność w zakresie jej osobistego przekonania, iż postać E. należy utożsamiać z powódką jak również jej relacji jak część środowiska dziennikarskiego zapatruje się na powyższą kwestię. Podobnie należy odnieść się do zeznań świadków B.S., J. K. oraz K. M. Zeznania tych świadków są jedynie wyrazem ich osobistego odbioru książki (…) i braku utożsamienia postaci E. z powódką. Dodatkowo zeznania świadka B. S. są wiarygodne w zakresie w jakim dotyczą charakteru i cech twórczości A. Ż. Zeznania te w powyżej wskazanym zakresie częściowo korespondują z zeznaniami U. G. oraz K. M. jak i pozwanego A. Ż. Również zeznania J. K. w zakresie w jakim dotyczą koncepcji książki (…) zasługują na obdarzenie walorem wiarygodności. Świadek ten był redaktorem tej książki i dlatego też dysponuje wiedzą w tym przedmiocie. Dodatkowo zeznania tego świadka korespondują z zeznaniami pozwanego A. Ż. dotyczącymi tej kwestii. Sąd pominął przy ustaleniu okoliczności stanu faktycznego zeznania świadka C. M., ponieważ nie znał on elementów biografii powódki i nie był w stanie ocenić, czy w książce (…) postać E. może być utożsamiana z powódką. 
Zeznania powódki W. R., pozwanego A. Ż. oraz reprezentującego pozwane Stowarzyszenie (…) członka zarządu D. G. również należy obdarzyć walorem wiarygodności. Zeznania powódki były spójne, logiczne. Korespondowały one zarówno z treścią zeznań świadków T. R., D. R., M. R. oraz J. G., jak również z treścią dokumentów, w tym wydruków ze stron internetowych. Były one również częściowo zbieżne z zeznaniami pozwanego A. Ż. Zeznania pozwanego A.Ż. korespondowały z zeznaniami J. K., jak również częściowo z treścią dokumentów, w tym wydruków ze stron internetowych. Również zeznania członka zarządu Stowarzyszenia (…) D. G. zasługiwały na wiarygodność. D. G. przedstawiła w sposób jasny i czytelny, jakie prace zostały wykonane przez pozwane Stowarzyszenie przed wydaniem książki (…). Jej zeznania są spójne i logiczne i znajdują potwierdzenie w zeznaniach J. K. 
Przy ustalaniu okoliczności stanu faktycznego Sąd wziął pod uwagę dowód z opinii biegłej G. B. jedynie w nieznacznej części. Biegła jest historykiem literatury, ma tytuł profesora. Dlatego też posiadała ona odpowiednią wiedzę oraz empirię do wydania opinii w przedmiotowej sprawie. W pierwszej kolejności należy zauważyć, iż pomiędzy biegłą G. B., a pozwanym Stowarzyszeniem (…) nie zachodziły również tego rodzaju okoliczności, które uzasadniałyby wątpliwość co do bezstronności biegłej. O braku bezstronności nie świadczy bowiem fakt, iż biegła wzięła udział w Konferencji Jubileuszowej (…), w trakcie której wygłosiła prelekcję, jak również fakt, iż w książce wydanej jako materiał pokonferencyjny znalazł się artykuł autorstwa biegłej. Pozwane Stowarzyszenie (…) nie było organizatorem tej konferencji ani wydawcą książki pokonferencyjnej. W powyższej konferencji uczestniczyło kilkaset podmiotów, zaś w książce znajduje się 30 referatów specjalistów z zakresu literatury i krytyki literackiej. Również okoliczność iż biegła była gościem pozwanego na spotkaniu wokół specjalnej edycji (…) S. B. nie świadczy o braku bezstronności biegłej, ponieważ w cyklu spotkań poświęconych pamięci S. B. uczestniczyło kilkadziesiąt osób. Mając powyższe na uwadze Sąd oddalił wniosek powódki o wyłączenie biegłej G. B. o czym orzekł postanowieniem z dnia 11 marca 2013 r. (k. 1401).
Pomimo powyższego opinia w zakresie, w jakim wskazuje na rodzaj literacki książki (…) nie jest rzetelna i pełna. Jak sama biegła wyjaśniła na rozprawie przed rozstrzygnięciem kwestii czy książka (…) jest dziennikiem czy też powieścią nie zapoznała się z biografią W. R. dlatego też nie była w stanie jednoznacznie stwierdzić czy postać E. jest wzorowana na W. R. i czy okoliczności w niej opisane dotyczące E. miały miejsce w rzeczywistości z udziałem W. R. Biegła przyjęła bowiem pewien sposób czytania książki jako całości bez odwoływania się do rzeczywistości i tym samym uznała, iż książka jest fikcją z elementami autobiograficznymi, co jej zdaniem oznacza, iż książka jest powieścią nie zaś dziennikiem. W swojej opinii przyjęła jedynie perspektywę wyrobionego czytelnika nie odwołując się do innych możliwych sposobów odczytywania książki (…). Stąd opinia biegłej w tym zakresie nie mogła stanowić wiarygodnego dowodu na wskazaną powyżej okoliczność. Nie dyskredytuje to jednak opinii bieglej w całości. 
Sąd Okręgowy zważył co następuje:
Powództwo jest jedynie częściowo zasadne.
Stosownie do art. 23 k.c. dobra osobiste człowieka, a w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa czy artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach. Zgodnie z treścią art. 24 k.c. ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie pokrzywdzony może również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.
Zasadniczymi przesłankami warunkującymi udzielenie niemajątkowej ochrony w zakresie dóbr osobistych jest zatem:
– naruszenie dóbr osobistych osoby fizycznej lub prawnej lub też zagrożenie ich naruszenia;
– bezprawność zachowania skutkującego naruszeniem lub zagrożeniem dóbr osobistych.
Katalog dóbr osobistych wymienionych w art. 23 k.c. nie jest wyczerpujący; nie budzi jednak wątpliwości, że do kręgu chronionych dóbr osobistych należy prawo do prywatności,  godności i czci. Bezprawne zaś jest każde działanie sprzeczne z normami prawnymi, z porządkiem prawnym oraz zasadami współżycia społecznego. 
Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 19 października 1989 r., sygn. akt II Cr 419/89 (OSP 11-12/90 poz. 377) wyjaśnił, iż za bezprawne uważa się każde działanie naruszające dobro osobiste, jeżeli nie zachodzi żadna ze szczególnych okoliczności usprawiedliwiających je oraz że do okoliczności wyłączających bezprawność naruszenia dóbr osobistych zalicza się:
1. działanie w ramach porządku prawnego, tj. działanie dozwolone przez obowiązujące przepisy prawa,
2. wykonywanie prawa podmiotowego,
3. zgodę pokrzywdzonego oraz 
4. działanie w obronie uzasadnionego interesu.
Powołane powyżej przepisy kodeksu cywilnego prowadzą przy tym do wniosku, iż rozkład ciężaru dowodu w sprawach o ochronę dóbr osobistych przedstawia się w ten sposób, że na powodzie (pokrzywdzonym), zgodnie z ogólnymi zasadami (patrz art. 6 k.c.), spoczywa obowiązek wykazania, że jego dobra osobiste zostały naruszone lub zagrożone naruszeniem przez cudze działanie. Powód musi, więc wykazać zarówno fakt, że dana osoba podjęła określone działanie (czy zaniechała działania) oraz że działanie to narusza jego dobra osobiste, bądź zagraża takim naruszeniem. 
Z kolei na osobie, której przypisano określone zachowanie naruszające dobra osobiste innego podmiotu, ciąży obowiązek wykazania okoliczności, które wyłączają bezprawność jej zachowania (wobec domniemania takiej bezprawności). Ciężar wykazania, że dane działanie naruszające lub zagrażające dobrom osobistym pokrzywdzonego, nie miało charakteru bezprawnego, obciąża zatem osobę mającą dopuścić się naruszenia dóbr osobistych innego podmiotu.
Odnosząc powyższe do przedmiotowej sprawy w pierwszej kolejności należy rozważyć czy rozpowszechniając książkę (…), w której jedną z bohaterek jest E. doszło do naruszenia dóbr osobistych W. R. w postaci prywatności, godności i czci. W tym celu należy przede wszystkim odpowiedzieć na pytanie, czy przedstawiona w książce postać E. może być utożsamiana z W. R.
W ocenie Sądu Okręgowego odpowiedź na powyższe pytanie jest twierdząca. Autor książki nadał bowiem E., która jest postacią fikcyjną, cechy, elementy biografii oraz przywołał w książce okoliczności pozwalające identyfikować tę postać jako W. R. Okoliczności powyższe są weryfikowalne na podstawie źródeł dostępnych przeciętnemu czytelnikowi. W książce E. przedstawiona jest jako początkująca aktorka, córka lewicowego polityka eksministra, który pracuje w organach Unii Europejskiej i projektantki posiadającej butik w galerii handlowej. Ma również brata. Wszystkie te okoliczności odnoszą się do życia rodzinnego powódki. Również wiek oraz cechy fizyczne E. są tożsame z tymi dotyczącymi powódki. Także różnica wieku pomiędzy narratorem a E. odpowiada różnicy wieku pomiędzy powódką, a A. Ż. W książce znajdują się opisy strojów E. w danym dniu, sposobu jej ubierania, a także pewnych jej pasji i zainteresowań, które odpowiadają W. R. E. i narrator są w związku co również miało miejsce w przypadku powódki i A. Ż. W książce jest również informacja, iż E. była związana z raperem oraz dziennikarzem telewizyjnym, co faktycznie miało miejsce w życiu W. R.. E. często wyjeżdżała za granicę do Stanów Zjednoczonych gdzie uczyła się aktorstwa, co również można odnieść do W. R. 
Również elementy z życia zawodowego E. odpowiadają elementom z pracy zawodowej powódki. E. grała w serialu telewizyjnym rolę azerbejdżańskiej dziewczyny, która wychodzi za mąż za policjanta, zaś powódka grała rolę (…), która poślubia policjanta (…) w serialu (…). Podobnie grała rolę w filmie kręconym w Chorwacji, jak również wystąpiła w reklamie polskich kosmetyków. Wzięła również udział w programach telewizyjnych: (…) oraz w programie (…) prowadzonym przez W. M. we skazanych w książce datach. Dodatkowo w książce opisane są wydarzenia dotyczące E., które w rzeczywistości dotyczyły powódki. W książce znajdują się fragmenty dotyczące spotkania E. z producentem amerykańskim, opisane jest rozstanie E. z narratorem w centrum handlowym w lipcu 2008 r., jak również wydarzenia mające miejsce po tym rozstaniu, a także festiwal (…), na którym E. była z narratorem. 
W rezultacie ilość podobnych lub też tożsamych cech, okoliczności oraz wydarzeń dotyczących W. R., które zostały w książce przypisane E. prowadzą do przyjęcia, iż postać E. musi być identyfikowana z W. R. W ocenie Sądu Okręgowego na powyższą konstatację nie wpływa również fakt, iż postać E. jest postacią książkową, czyli fikcyjną. W tej sprawie przyjąć należy perspektywę przeciętnego, zwykłego czytelnika, który ma łatwy dostęp do źródeł wiedzy na temat osób występujących w różnych mediach choćby za pomocą Internetu, czy kolorowych pism i jest w stanie bez większego problemu dokonać identyfikacji E. z W. R. na podstawie tych źródeł. Nie sposób jest więc przyjąć, iż samo umieszczenie postaci w książce, której nadano szereg cech, okoliczności i wydarzeń dotyczących osoby rzeczywistej uniemożliwia jej identyfikację jako tej osoby rzeczywistej. Sama forma literackiej wypowiedzi nie chroni bowiem przed takimi zabiegami identyfikującymi, które mogą być podjęte przez czytelnika w przypadku, gdy podobieństwa pomiędzy postacią książkową, fikcyjną, a postacią rzeczywistą tak jak ma to miejsce w niniejszej sprawie są oczywiste.
Następnie należy rozważyć kwestię czy utożsamienie W. R. z E. naruszyło jej dobra osobiste w postaci prawa do prywatności, godności i czci. Wskazać przede wszystkim należy, iż autor książki określa E. w sposób wulgarny nazywając ją (…), (…), osobą (…) (…) (…) oraz wskazując, iż ciągnie ją (…). A. Ż. deprecjonuje również jej osiągnięcia zawodowe, szydzi z jej sposobu ubierania się, jak również jej zachowania doszukując się przyczyn tego zachowania w najniższych instynktach i chęci zrobienia kariery jako aktorka, którą nie będzie z powodu niewystarczającego talentu. Wobec okoliczności, iż E. można utożsamiać z W. R. należy uznać, iż powyższe określenia można przypisać W. R. Tym samym A. Ż. przypisuje powyższe obraźliwe treści powódce. Zatem narusza jej godność, jako osoby i kobiety. Podobnie jako naruszenie godności powódki należy uznać szereg okoliczności opisanych w książce dotyczących E.. E. jest bowiem opisana w książce (…) jako młoda aktorka postępująca w sposób niemoralny i wyrachowany. Wykorzystuje ona seks jako sposób na wspinanie się po szczeblach kariery zawodowej. Autor przedstawia obraz kobiety próżnej, zepsutej, o ograniczonych horyzontach i dużym temperamencie seksualnym, rozwiązłej, interesownej i nieutalentowanej. E. jest przedstawiona jako osoba sprawdzająca się jedynie w seksie, która chętnie podejmuje się wszelkich czynności seksualnych licząc, iż pomoże jej to w karierze aktorki. Jest przy tym wyzuta ze wszelkich wyższych uczuć, nie posiada w zasadzie żadnych pozytywnych cech, które zasługiwałyby na aprobatę. Jej sukcesy są pomniejszane i wyszydzane i poddawane w wątpliwość. E. jest przedstawiona, jako osoba, która wskutek swoich częstych kontaktów seksualnych z różnymi partnerami zapadła na grzybicę.  Powyżej przedstawione okoliczności należy uznać za fałszywe, ponieważ strona pozwana nie udowodniła, a to na niej spoczywał ciężar dowodu, iż powyższe sądy autora i okoliczności są prawdziwe w odniesieniu do W. R. 
W książce doszło również do naruszenia prywatności powódki. Znajdują się w niej opisy dotyczące prywatnego życia powódki, które znane były jedynie wąskiemu gronu osób i nie były dostępne opinii publicznej. W książce znajdują się fragmenty listów pisanych przez W. R. do A. Ż. przedstawiane jako fragmenty listów E. do narratora. W książce są również opisy prywatnych rozmów W. R. z A. Ż. dotyczące choćby osoby A. W., jak również opisy prywatnych wydarzeń z życia powódki takich, jak choćby wizyta na grobie ojca A. Ż. czy też sposób spędzenia czasu wraz z A. Ż. i jego dziećmi.  
W tym miejscu należy zauważyć, iż okoliczność, że książka (…) ma charakter częściowo fikcyjny nie oznacza, iż przez jej publikację nie doszło do naruszenia dóbr osobistych powódki. Sam charakter publikacji zakładający fikcyjność postaci w niej występujących nie wyłącza bowiem możliwości naruszenia dóbr osobistych osoby rzeczywistej tak jak to miało miejsce w przedmiotowej sprawie. Tym samym argumentacja pozwanego Stowarzyszenia (…) nie jest trafna. Drugorzędną kwestią dla kwestii oceny naruszenia dóbr osobistych powódki było ustalenie czy książka (…) ma więcej z powieści czy też dziennika. Oczywiste jest, iż postać E. jest postacią fikcyjną, jednakże na skutek nadania jej cech, okoliczności i wydarzeń z życia powódki można utożsamiać ją z W. R. W tym miejscu należy zauważyć, iż w książce (…) przemieszanie fikcji z rzeczywistością jest nieustanne i stąd nie można łatwo zakwalifikować ją do konkretnego rodzaju literackiego. Taki też ma charakter twórczość A. Ż., który w swoich książkach czerpie z rzeczywistości, z realnych doświadczeń, które następnie przetwarza. Dlatego też nie jest możliwym precyzyjne oddzielenie okoliczności rzeczywistych w tej książce dotyczących W. R. od elementu fikcyjnego. Jak słusznie zauważyła W. R. składając zeznania na rozprawie w dniu 7 lutego 2014 r. jedynie ona oraz autor książki wiedzą co jest prawdą a co fikcją. Nie sposób jest więc ustalić co w tej książce jest prawdą obiektywną, nie zaś ocenami autora książki. Jednakże dla celów przedmiotowego postępowania nie było to konieczne. Istotne jest bowiem, iż przeciętny odbiorca książki na skutek nagromadzenia okoliczności dotyczących W. R. utożsamia w pełni nakreślony przez autora obraz E. w książce z W. R. Nie jest on bowiem w stanie w takiej sytuacji odróżnić co jest fikcją a co nie. Zatem, na skutek zawarcia w książce obraźliwych sformułowań jak również okoliczności fałszywych dotyczących E., którą można utożsamiać z W. R. A. Ż. naruszył dobra osobiste powódki w postaci przede wszystkim godności oraz prawa do prywatności. 
Powyższe naruszenie dóbr osobistych powódki ma również charakter bezprawny. Nie można zgodzić się z poglądem pozwanego A. Ż., iż powódka wyraziła w sposób dorozumiany, domniemany zgodę na naruszenie jej prawa do prywatności. Owszem powódka jest osobą rozpoznawalną publicznie, występującą w mediach, w tym tabloidach i na tzw. plotkarskich serwisach internetowych. Informacje dotyczące jej życia prywatnego były również przedmiotem zainteresowania tych mediów i były w nich komentowane. Jednakże należy zauważyć, iż A. Ż. przedstawia w książce elementy z życia prywatnego powódki, które nie były znane opinii publicznej. Są to elementy intymnych listów kierowanych przez powódkę do niego, sposób spędzania czasu z nim i jego dziećmi, fragmenty ich prywatnych rozmów. Okoliczności te są objęte sferą prawa do prywatności a A. Ż. wskazując te okoliczności w książce (…) naruszył tę sferę. W ocenie Sądu Okręgowego A. Ż. naruszając dobra osobiste powódki nie działał również w wykonaniu przysługującego mu prawa podmiotowego – prawa do swobody wypowiedzi i wolności twórczości artystycznej, które są gwarantowane na podstawie art. 54 ust 1 Konstytucji oraz art. 73 Konstytucji. Powyższe prawa choć ich treść powinna być szeroko interpretowana nie mają jednakże charakteru bezwzględnego. Oznacza to, iż granice tych praw są wyznaczane przez inne prawa podmiotowe przysługujące podmiotom w tym prawo do ochrony ich dóbr osobistych. Zgodnie bowiem z art. 47 konstytucji każdy ma prawo do ochrony prawnej życia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego imienia oraz do decydowania o swoim życiu osobistym. W przedmiotowej sprawie A. Ż. przekroczył zaś granicę prawa swobodnej twórczości artystycznej dokonując naruszenia dobra osobistego powódki w postaci godności i prawa do prywatności. Przekroczenie to nie było zaś konieczne ze względu na jakikolwiek interes społeczny. Takie zaś zachowanie nie zasługuje na ochronę prawną. Również okoliczność, iż A. Ż. w swojej twórczości posługuje się wulgarnym, ostrym słownictwem nie świadczy o braku bezprawności działań tego pozwanego polegających na obrażaniu E., a tym samym powódki. Nie chodzi bowiem jedynie o sam język książki ale również i okoliczności i zdarzenia, które zostały w niej przypisane E. – powódce, a także o sądy autora dotyczące E. – powódki, które ją deprecjonują i poniżają jako osobę i tym samym są również obraźliwe. Zatem, pozwany A. Ż. na którym ciążył ciężar dowodu, nie wykazał, iż do naruszenia dóbr osobistych powódki nie doszło w sposób bezprawny. 
Odpowiedzialność pozwanego Stowarzyszenie (…) za bezprawne naruszenie dóbr osobistych powódki wynika zaś z faktu, iż pozwany ten był wydawcą książki (…) autorstwa A. Ż. Ponosi więc on odpowiedzialność za treści zawarte w tej książce naruszające dobra osobiste powódki. Do naruszenia dóbr osobistych powódki doszło zaś w momencie publikacji i rozpowszechnienia tej książki co było wynikiem działań pozwanego stowarzyszenia jako wydawcy książki (…). 
W świetle powyższego zważywszy, że dobra osobiste powódki naruszone zostały przez pozwanych w sposób bezprawny, powódce przysługiwała ochrona przewidziana w art. 24 § 1 k.c. w postaci złożenia przez pozwanych oświadczeń odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Sąd Okręgowy mając na uwadze treść art. 24 k.c. i wynik całego postępowania zmodyfikował treść oświadczenia jednocześnie nie wychodząc ponad żądanie zgłoszone w tym przedmiocie w pozwie. Konieczność modyfikacji oświadczenia wynikała zaś z okoliczności, iż do naruszenia dóbr osobistych powódki nie doszło w drodze publikacji w książce informacji fałszywych i obraźliwych na jej temat tylko w drodze stworzenia przez A. Ż. postaci fikcyjnej, której nadano cechy pozwalające zidentyfikować powódkę, a tym samym przypisać jej treści fałszywe i obraźliwe. W ocenie Sądu Okręgowego forma oświadczenia jest adekwatna do skali naruszenia dobra osobistego powódki. Wskazać należy, iż publikacja książki miała charakter ogólnokrajowy i spotkała się z dużym zainteresowaniem prasy i mediów. Stąd oświadczenie o przeprosinach również powinno być zamieszczone w prasie o zasięgu ogólnokrajowym w sposób łatwo widoczny aby mogło odnieść pożądany skutek. Sąd miał przy tym również na uwadze okoliczność, iż (…) była gazetą na łamach której zamieszczone był szereg artykułów związanych z rozstaniem W. R. z A. Ż. Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy orzekł jak w punkcie I oraz II wyroku zobowiązując pozwanych do publikacji oświadczeń o wskazanej w tych punktach wyroku treści i formie, w terminie 14 dni od uprawomocnienia się wyroku, a w pozostałym zakresie to żądanie powódki oddalił rozstrzygając o tym w punkcie V wyroku. 
Sąd Okręgowy na podstawie art. 480 k.c. upoważnił powódkę do wykonania zastępczego powyższego zobowiązania pozwanych w przypadku jego niewykonania w terminie 14 dni od uprawomocnienia się wyroku o czym orzekł w pkt III wyroku. Instytucja wykonania zastępczego uregulowana w powyższym przepisie ma zastosowanie przede wszystkim w stosunkach zobowiązaniowych to jednakże w judykaturze przyjmuje się, iż może mieć ona odpowiednie zastosowanie do ochrony dóbr osobistych. Zastosowanie do ochrony dóbr osobistych instytucji wykonania zastępczego już na etapie merytorycznego rozstrzygnięcia o obowiązku złożenia odpowiedniego aktu przeproszenia przyczynia się do szybkiego, a tym samym realnego zniweczenia skutków dokonanego naruszenia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 maja 2013 r., sygn. I CSK 531/12, LEX nr 1383225).
Sąd oddalił powództwo w zakresie w jakim powódka domagała się zobowiązania pozwanych do zniszczenia wszystkich egzemplarzy książki (…) oraz zakazania pozwanym rozpowszechniania książki (…) w jakiejkolwiek postaci o czym orzekł w punkcie V wyroku. Odnosząc się do pierwszego z tych żądań wskazać należy, iż cały nakład książki (…) został rozdystrybuowany przez pozwane Stowarzyszenie (…) co oznacza, iż powyższe zobowiązanie jest bezprzedmiotowe skoro pozwane Stowarzyszenie nie posiada żadnych egzemplarzy książki (…). 
W ocenie Sądu Okręgowego niezasadnym było powództwo w zakresie w jakim powódka domagała się zakazania pozwanym rozpowszechniania książki (…). Zgodnie z treścią art. 54 ust 1 Konstytucji każdemu zapewnia się wolność wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji. Natomiast art. 73 Konstytucji przewiduje, iż każdemu zapewnia się wolność twórczości artystycznej. W myśl art. 31 ust 3 Konstytucji ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw. 
Rozważając kwestię zasadności zakazu rozpowszechniania książki (…) należało również sięgnąć do art. 10 ust 1 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (Dz. U. z dnia 10 lipca 1993 r.), który stanowi, iż każdy ma prawo do wolności wyrażania opinii. Ustęp 2 powyższego artykułu stanowi, iż korzystanie z tych wolności pociągających za sobą obowiązki i odpowiedzialność może podlegać takim wymogom formalnym, warunkom, ograniczeniom i sankcjom, jakie są przewidziane przez ustawę i niezbędne w społeczeństwie demokratycznym w interesie bezpieczeństwa państwowego, integralności terytorialnej lub bezpieczeństwa publicznego ze względu na konieczność zapobieżenia zakłóceniu porządku lub przestępstwu, z uwagi na ochronę zdrowia i moralności, ochronę dobrego imienia i praw innych osób oraz ze względu na zapobieżenie ujawnieniu informacji poufnych lub na zagwarantowanie powagi i bezstronności władzy sądowej. W tym zakresie należy odwołać się również do orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka dotyczących zakazu publikacji książek. W wyroku w sprawie (…) (wyrok ETPCz z dnia 26 listopada 1991 r., Observer i Guardian v. Wielka Brytania, skarga nr 13585/88) dotyczącym zakazu publikacji jakichkolwiek informacji na terenie Wielkiej Brytanii pochodzących z książki (…) autorstwa P. W. (…) wskazał, iż art. 10 Konwencji nie wyklucza nałożenia ograniczeń o prewencyjnym charakterze. Zagrożenia związane z nimi są jednak tak poważne, że działania władz krajowych wymagają wyjątkowo skrupulatnej kontroli. ETPCz wskazał, iż ingerencja w prawo do swobody wypowiedzi musi pozostawać w rozsądnej proporcji do zakładanego celu. Do czasu więc publikacji książki w Stanach Zjednoczonych zakaz był uzasadniony ze względu na ochronę bezpieczeństwa publicznego. Sytuacja zaś zmieniła się po publikacji książki, przekreślona została bowiem tajność wiadomości w niej zawartych i dlatego też ETPCz przyznał prymat prawu do swobody wypowiedzi. W zdaniu odrębnym do wyroku sędzia J. M. wskazał, iż każde powstrzymanie publikacji – także dokonane przez sąd – to forma cenzury, której w demokratycznym społeczeństwie nie można tolerować. 
Wyjątkiem jest stan wojny lub „innego niebezpieczeństwa publicznego zagrażającego życiu narodu”, o którym mówi art. 15 konwencji. Media muszą mieć prawo do rozpowszechnienia każdego materiału, jeśli jednak złamią przy tym obowiązek zachowania tajemnicy, naruszą reputację, prywatność albo inne dobro podlegające ochronie, można je oczywiście pociągnąć do odpowiedzialności prawnej. Następcza interwencja prawa jest wystarczającym i jedynym środkiem pozostawionym do dyspozycji pokrzywdzonego. W innych zdaniach odrębnych sędziowie wskazywali, iż zakazowi publikacji towarzyszy domniemanie niezgodności z Konwencją i dlatego też może być stosowany jedynie w wyjątkowych przypadkach. W sprawie (…) v. Francja (wyrok ETPCz z dnia 18 maja 2004 r., skarga nr 58148/00) dotyczącej zakazu dystrybucji książki (…) w której opisana została choroba prezydenta Francji F. M. ETPCz stwierdził, iż nałożony zakaz był usprawiedliwiony na początku, bezpośrednio po śmierci prezydenta ze względu na ochronę dóbr osobistych – prawa do prywatności i tajemnicy lekarskiej. Jednakże utrzymywanie tego zakazu po upływie 9 miesięcy po śmierci prezydenta nie było usprawiedliwione – nie odpowiadało pilnej potrzebie społecznej i celowi tego zakazu. W chwili bowiem orzekania o kolejnym zakazie do nabywców trafiło już około 40.000 egzemplarzy książki. Kluczowe fragmenty książki zostały też opublikowane w magazynie (…), sprzedanym w nakładzie miliona egzemplarzy. Później książka była dostępna przez Internet, z serwerów ulokowanych poza Francją. Informacje pochodzące od lekarza prezydenta były ponadto szeroko omawiane i komentowane przez media. Dlatego też trwały zakaz orzeczony dziewięć miesięcy po śmierci M., stanowił pogwałcenie konwencji (por. Ireneusz C. Kamiński: „Ograniczenia swobody wypowiedzi dopuszczalne w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Analiza krytyczna.”, Oficyna 2010, LEX).
Odnosząc powyższe do realiów przedmiotowej sprawy wskazać należy, iż trwały zakaz rozpowszechniania książki (…) naruszyłby istotę wolności twórczości artystycznej co jest sprzeczne z art. 31 ust 3 Konstytucji. W wyniku bowiem orzeczenia tego zakazu książka (…) stanowiąca wyraz twórczości artystycznej A. Ż.  nie mogłaby być rozpowszechniania, czyli pozwany ten nie mógłby dać wyraz swojej twórczości. Twórczość ta zostałaby więc w tym zakresie zakazana, a art. 31 ust 3 Konstytucji przewiduje jedynie ograniczenie tej wolności nie zaś jej pełne zakazanie i tylko w przypadku, gdy jest to konieczne dla ochrony praw innych osób. Oddalając żądanie w zakresie zakazania rozpowszechniania książki (…) Sąd Okręgowy miał przede wszystkim na uwadze długi, bo już prawie czteroletni czasookres obowiązywania zakazu rozpowszechniania książki wydanego przez Sąd Apelacyjny w Warszawie w ramach zabezpieczenia powództwa. Pomimo tego zakazu książka (…) nadal wzbudza zainteresowanie mediów i części opinii publicznej zwłaszcza w kontekście zakazania jej rozpowszechniania, jak również toczącego się przedmiotowego postępowania. W tym miejscu należy zauważyć, iż blisko 7.000 egzemplarzy książki zostało rozpowszechnionych a co bardziej pikantne fragmenty książki, a zwłaszcza określenia E. można znaleźć na plotkarskich portalach internetowych. W rezultacie należy uznać, iż cel jaki zakaz ten miały osiągnąć, czyli ubezskutecznić możliwość dostępu do treści, które stanowiły naruszenie dóbr osobistych powódki nie może być za pomocą tego środka osiągnięty. Skoro bowiem książka znajduje się w obrocie, a obowiązywanie prawie czteroletniego zakazu rozpowszechniania nie wpłynęło w znacznym stopniu na brak zainteresowania tą książką to należy uznać, iż zakaz ten jest również nieskuteczny. Osoba, która pragnie się zapoznać z treścią tej książki lub jej skandalizującymi fragmentami dotyczącymi E. ma bowiem taką możliwość, choćby sięgając do już rozpowszechnionych egzemplarzy czy też wyszukując tych treści w sieci Internet. Zdaniem Sądu orzeczenie zakazu rozpowszechniania książki (…) w tej sytuacji stanowiłoby również nieproporcjonalne naruszenie prawa A. Ż. do swobody twórczości literackiej, ponieważ powódce została już udzielona ochrona jej dóbr osobistych poprzez zobowiązanie pozwanych do przeprosin jak również do zapłaty stosownego zadośćuczynienia. A zakazanie rozpowszechniania książki w przedmiotowej sprawie nie dość, że narusza istotę prawa do wolności twórczości artystycznej to również byłoby bezcelowe jak i nieskuteczne. W konsekwencji Sąd oddalił powództwo w tym zakresie o czym orzekł w pkt V wyroku.
Z podniesionych wyżej względów Sąd Okręgowy oddalił również roszczenie ewentualne powódki, w którym domagała się ona nakazania pozwanym usunięcia z książki (…) autorstwa A. Ż. oraz zakazania pozwanym rozpowszechniania w jakiejkolwiek formie wskazanych w tym piśmie fragmentów tej książki. Przede wszystkim należy zauważyć, iż rolą sądu nie jest cenzurowanie dzieł artystycznych. Dodatkowo usunięcie wszystkich fragmentów z książki (…) dotyczących E. stanowiłoby nieproporcjonalne naruszenie wolności twórczości artystycznej A. Ż. Po pierwsze nie wszystkie fragmenty dotyczące E. naruszają jej dobra osobiste. Następnie takie swoiste wycięcie tej postaci doprowadziłoby do niekompletności dzieła artystycznego i problemów z jego odbiorem artystyczny, skoro obejmowałoby blisko 100 stron książki. Wreszcie usunięcie żądanych treści nie byłoby skutecznym środkiem do ochrony dóbr osobistych powódki, skoro w obrocie znajdowałyby się egzemplarze książki (…) w pełnej wersji jak również zważywszy na fakt, iż najbardziej wulgarne i obraźliwe fragmenty tej książki dotyczące E. można znaleźć na portalach internetowych i były przytaczane przez prasę, w tym tabloidy.
Odnosząc się do roszczenia o charakterze majątkowym wskazać należy, iż stosownie do treści art. 24 § 1 k.c. osoba, której dobro osobiste zostało naruszone może również żądać na zasadach przewidzianych w kodeksie zadośćuczynienia lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny. W myśl zaś art. 448 k.c. w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia. Przesłankami dochodzenia roszczenia majątkowego na podstawie powyższych przepisów są krzywda, wina sprawcy naruszenia dobra osobistego oraz związek przyczynowy pomiędzy naruszeniem dobra osobistego, a krzywdą. 
W pierwszej kolejności należy zauważyć, iż opisane wyżej działanie pozwanych było nie tylko bezprawne, lecz również zawinione. W odniesieniu do pozwanego A. Ż. zauważyć należy, iż tworząc postać E., którą konsekwentnie wyposażył w cechy, elementy biograficzne i wydarzenia z życia W. R. pozwany ten miał świadomość, iż postać ta zostanie zidentyfikowana jako W. R. Co prawda twórczość A. Ż. czerpie w znaczny sposób z rzeczywistości jednakże autor ten nie dokonał poza zmianą imienia postaci żadnych zabiegów literackich, które pozwalałyby uniknąć prostej identyfikacji powódki jako E. Wręcz przeciwnie A. Ż. podaje wszystkie konieczne elementy umożliwiające taką identyfikację podając szczegółowo daty pewnych wydarzeń z życia powódki, jak również takie szczegóły jak elementy jej stroju w danym dniu, czy też jej wygląd i wymiary jej ciała. W połączeniu zaś z elementami fikcyjnymi dotyczącymi E. wyłania się obraz postaci pozbawionej jakichkolwiek cech pozytywnych lub też godnych aprobaty. A. Ż. jako doświadczony pisarz i reżyser miał pełną świadomość jaki będzie odbiór tej postaci i pośrednio W. R. przez czytelników. W konsekwencji należy uznać, iż w sposób celowy i zamierzony nadał cechy W. R. postaci E. czym w sposób zawiniony naruszył jej dobra osobiste przypisując tej postaci treści fałszywe oraz obraźliwe. 
W odniesieniu zaś do pozwanego Stowarzyszenia (…) zauważyć należy, iż pozwany ten jest wydawcą książki (…). Ciążył na nim więc obowiązek weryfikacji tej książki pod kątem czy jej publikacja nie naruszy dóbr osobistych innych osób. Pozwane Stowarzyszenie nie dokonało takiej weryfikacji. Co więcej przed publikacją pozwane Stowarzyszenie miało informację od pełnomocnika powódki, iż książka (…) może naruszać jej dobra osobiste. Pomimo tego zdecydowało się opublikować książkę. W konsekwencji należy uznać, iż pozwane Stowarzyszenie mogło co najmniej przewidywać, iż publikacją książki może naruszyć dobra osobiste powódki, a przynajmniej można mu przypisać niedbalstwo w zakresie sprawdzenia takiej możliwości. 
W ocenie Sądu w przedmiotowej sprawie zostały również wykazana krzywda powódki jak również związek przyczynowy pomiędzy naruszeniem dóbr osobistych, a krzywdą. Pod pojęciem krzywdy należy rozumieć szkodę niemajątkową wywołaną naruszeniem dobra osobistego polegająca na fizycznych dolegliwościach i psychicznych cierpieniach pokrzywdzonego. W wyniku publikacji książki powódka bez wątpienia doznała krzywdy.

[…]

W rezultacie należy uznać, iż powódce przysługuje ochrona majątkowa w oparciu o art. 24 § 1 w związku z art. 448 k.c. 
Sąd uznał przy tym, iż wskutek publikacji książki (…) została jej wyrządzona znaczna krzywda, której odpowiednią kompensatę stanowić będzie kwota 100.000,00 zł., zaś w pozostałym zakresie powództwo z tego tytułu oddalił. 
Miarkując wysokość zadośćuczynienia należnego powódce należy mieć na uwadze rodzaj naruszonego dobra osobistego, jego charakter, sposób nasilenia i czas trwania oraz stopień winy osoby naruszającej dobra osobiste i cel jaki zamierzała ona osiągnąć podejmując działania naruszające dobra (por. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 11 kwietnia 2006 r. I CSK 159/05). 
W realiach przedmiotowej sprawy pozwani naruszyli prawo powódki do prywatności i jej godność osobistą. Warto zwrócić uwagę, iż naruszenie tych dóbr osobistych miało duży wpływ na życie powódki.

[…]

Z racji faktu, iż do naruszenia powyższego dóbr osobistych doszło w książce należy uznać, iż czas trwania tych naruszeń był znaczny. Książka miała zasięg ogólnokrajowy, po wydaniu była przedmiotem debaty publicznej, w której znaczną rolę odgrywała stworzona przez A. Ż. postać E., której nadano cechy W. R. i kwestia identyfikacji tej postaci jako W. R. Wbrew twierdzeniom pozwanych postać E. nie jest postacią drugorzędną w książce, a jedną z głównych bohaterek przewijającą się w wielu wątkach książki. W tym miejscu należy zauważyć, iż wina A. Ż. w działaniu naruszającym dobra osobiste powódki jest znaczna. W sposób konsekwentny w książce (…) E. zostały nadane cechy i opisano wydarzenia pozwalające zidentyfikować W. R. Cechy i wydarzenia pozwalające utożsamiać E. z W. R. pojawiają się w wielu wątkach, są one zamierzone, celowe. Poprzez zaś stworzenie postaci fikcyjnej E., która jest przedstawiona w sposób negatywny na łamach książki, jako osoba niemoralna, za wszelką cenę dążąca do osiągnięcia sukcesu wykorzystująca w tym przede wszystkim swoją seksualność, a przy tym nieutalentowana A. Ż. ukierunkował całościowy odbiór tej postaci i tym samym przypisał W. R. treści fałszywe i obraźliwe na jej temat. Działania te były celowe i konsekwentne i tak doświadczony pisarz i reżyser miał bez wątpienia świadomość, jakie ta książka może wywrzeć emocje i domysły u przeciętnego czytelnika. 
Co więcej wiarygodności książce A. Ż. w oczach czytelnika dodaje fakt, iż w rzeczywistości A. Ż. w okresie, który obejmuje książka (…) znajdował się w związku z W. R. W książce tej dokonuje się swoistego obnażenia E., przedstawienia jej jako osoby rozwiązłej i niemoralnej. Tym samym w sposób pośredni A.Ż. w oczach czytelników książki dokonuje obnażenia W. R. i czytelnik ten traktuje wszystkie treści zawarte w tej książce dotyczące E. jako dotyczące W. R. Dodatkowo w książce zawarte są elementy z życia prywatnego powódki, które znane były jedynie wąskiemu gronu najbliższych jej osób w tym A. Ż. Umieszczenie tych elementów zwłaszcza z dodatkowymi dotkliwymi komentarzami ich dotyczącymi z pewnością wpływa na rozmiar krzywdy powódki. Przy ocenie rozmiaru krzywdy nie można również pominąć, iż A. Ż. dokonuje w książce (…) swoistego ataku i wykorzystuje swoją znajomość z osobą młodą, nie do końca ukształtowaną, młodszą od autora o 44 lata.  Zdaniem Sądu zaatakowanie osoby młodej, niedoświadczonej życiowo mogło się odbić na jej psychice w taki sposób, jak podaje to powódka. 
Na rozmiar krzywdy i zadośćuczynienia nie wpływa okoliczność, iż cechą twórczości A. Ż. jest czerpanie z rzeczywistości, która następnie zostaje przez niego przetworzona. Autor ten bowiem, choć miał taką możliwość, nie dokonał zabiegów literackich uniemożliwiających identyfikację E. przez co postać ta byłaby jedynie pewnym symbolem aktorki pragnącej zrobić za wszelką cenę karierę. Wręcz przeciwnie wyposażając ją w cechy W. R. A. Ż. chciał aby czytelnik identyfikował i utożsamiał całą tę postać z W. R.   
Biorąc pod uwagę wszystkie opisane wyżej okoliczności Sąd Okręgowy uznał, iż odpowiednim zadośćuczynieniem dla powódki za doznane przez nią krzywdy, jest kwota 100.000,00 zł.  Z jednej bowiem strony, w obecnych realiach społeczno ekonomicznych jest to znaczna kwota zwłaszcza z punktu widzenia przeciętnego obywatela. Z drugiej zaś przy tak rozległych skutkach naruszenia dóbr osobistych powódki, ich intensywności oraz czasie trwania, kwota ta, zdaniem Sądu Okręgowego nie będzie prowadziła do jej nieuzasadnionego wzbogacenia.
[…]

Mając powyższe na uwadze sąd uznał żądanie, dotyczące zasądzenia zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych powódki za zasadne, co do kwoty 100.000,00 zł i w oparciu o przepis art. 24 § 1 w związku z art. 448 k.c. orzekł o tej części żądania jak w pkt. IV sentencji wyroku, oddalając to żądanie w pozostałej części, jak w pkt. V sentencji wyroku. O odsetkach Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 481 k.c. zasądzając odsetki ustawowe od dnia 28 września 2010 r., czyli od dnia kiedy zostało doręczone pozwanym pismo powoda z żądaniem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. 
O kosztach procesu Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. znosząc je wzajemnie pomiędzy stronami z uwagi na fakt, iż strony tylko częściowo utrzymały ze swoimi roszczeniami i poniosły podobne koszty postępowania. 

Dodaj komentarz